2,5 miliarda złotych dla średnich miast. Elbląg skorzysta?

 fot. MM / archiwum elblag.net

Maciej Markowski 
 napisz do mnie ‹
moje inne artykuły ‹

Średnie miasta otrzymają zgodnie z zapowiedzią Ministerstwa Rozwoju wsparcie w ramach pakietu przygotowanego na rzecz rządowej Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR). Jest to proces wyrównywania szans rozwojowych, które średnie miasta utraciły w znacznej części wraz z transformacją ustrojową w 1989 roku oraz przez reformę administracyjną w 1999 roku. Zasoby i potencjał ulokowany został w największych ośrodkach aglomeracyjnych, jak Warszawa, dlatego w ośrodkach różnego typu i wielkości nastąpiła utrata funkcji społeczno-gospodarczych. Właśnie takim miejscowościom dedykowana jest pomoc, m.in. w pozyskiwaniu dużych inwestorów. Lista miast liczy łącznie 255 miejsc na mapie całego kraju, z czego 14 znajduje się w woj. warmińsko-mazurskim. Jednym z nich jest Elbląg, który według analizy Polskiej Akademii Nauk jest na skróconej (do 122) liście miast, które wymagają największej atencji.

Transformacja polityczna i społeczno-gospodarcza po 1989 r. spowodowała silną deindustrializację większości miast i problemy z utrzymaniem ich bazy ekonomicznej. Wiele ośrodków, zwłaszcza średnich i mniejszych, opartych o monofunkcyjne zakłady przemysłowe, popadło w poważny regres społeczno-gospodarczy. Z kolei reforma administracyjna 1999 r. spowodowała dalsze zmiany w lokalizacji różnego rodzaju działalności miastotwórczych i w przypadku wielu ośrodków nasiliła problemy wynikające z różnic w położeniu w hierarchii administracyjno-osadniczej, w tym wypłukiwania funkcji. Obserwowana i narastająca depopulacja kraju dodatkowo pogłębi problemy społeczno-gospodarcze w przypadku większości ośrodków miejskich - czytamy w analizie przygotowanej na potrzeby SOR. - Pomimo korzystnego historycznego wykształcenia się pełnej sieci miast o różnej wielkości i dość równomiernym rozmieszczeniu geograficznym, polski system osadniczy po 1990 r. pozostaje w stanie coraz większej nierównowagi. Następuje tak wskutek tendencji polaryzacyjnych, polegających zwłaszcza na koncentracji zasobów i potencjałów w największych ośrodkach, w tym w Warszawie oraz reorganizacji, w tym destrukcji powiązań funkcjonalnych pomiędzy ośrodkami różnego typu. Dochodzi do coraz większej dywergencji zasobów kapitałowych i ludzkich, potęgujących problemy demograficzne, społeczne i ekonomiczne, zwłaszcza na peryferiach. Tymczasem miasta średnie na obszarach poza oddziaływaniem największych aglomeracji – stolic województw, są głównymi ośrodkami organizującymi układy społeczno-gospodarcze.

Pakiet dedykowany jest miastom powyżej 20 tys. mieszkańców lub powyżej 15 tys. mieszkańców w miejscach będącymi stolicami powiatów z wyłączeniem miast wojewódzkich. "Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju określa nowy model rozwoju Polski, w tym rozwoju regionalnego - zrównoważonego, równomiernie obejmującego cały kraj i uwzględniającego różnorodność i specyfikę polskich miast, miasteczek i wsi. Każdy taki obszar naszego kraju musi być włączony w procesy rozwojowe, przez zidentyfikowanie i wsparcie jego indywidualnych zasobów i unikalnego potencjału" - tłumaczył Minister Mateusz Morawiecki. Pakiet ma objąć wiele uzupełniających się inicjatyw, na które wsparcie finansowe ma wynieść ponad 2,5 miliarda złotych (m.in. z funduszy krajowych programów operacyjnych na lata 2014-2020).

- Pakiet działań dla miast średnich składa się z trzech zasadniczych faz. Faza pierwsza zostaje uruchomiona już dziś i polega ona na dostosowaniu istniejących narzędzi i instrumentów: polityki lokowania inwestycji i przyciągania inwestorów, preferencji w dostępie do funduszy europejskich w ramach programów krajowych oraz pozyskiwania innych źródeł finansowania w szczególności w ramach Funduszu Inwestycji Samorządowych zarządzanego przez Polski Fundusz Rozwoju, który jest jednym z partnerów Pakietu. Nie jest to jednak zbiór zamknięty – pracujemy nad tym aby Pakiet poszerzał się o kolejne inicjatywy - wyjaśniał wiceszef resortu Adam Hamryszczak.

Wszystkie te działania mają na celu zwiększenie potencjały danych miast i regionów kraju, które w ostatnich latach wyraźnie straciły prędkość rozwojową. Elbląg znalazł się w grupie 122 miast, które wymagają szczególnego wsparcia. Według typologii przyjętej w badaniach dla Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju nasze miasto utraciło swoje funkcje, które spowodowały niekorzystną sytuację społeczno-gospodarczą.

Najbliższe dedykowane nabory do programów operacyjnych mają zostać uruchomione już w tym roku. Pierwszym z nich ma być Program Infrastruktura i Środowisko (100 mln zł), a w późniejszych terminach: Program Polska Wschodnia (60 mln zł), Program Wiedza Edukacja Rozwój (15 mln zł) etc. W rozwoju mają również pomóc szykowane zmiany legislacyjne, które będą korzystniejsze dla ewentualnych inwestorów, którzy chcieliby ulokować swój kapitał w danym regionie czy mieście (m.in. zwolnienie z podatku CIT i PIT).