Czterdzieści lat minęło... w młynach na ul. Traugutta

 fot. Czesław Misiuk

Ewa Bielińska 
 napisz do mnie ‹
moje inne artykuły ‹

Zabytkowe młyny przy ulicy Traugutta 43 i 48 wybudowane zostały w roku 1819 w miejscu dawnego Northsackermuhle. Były to młyny wodne zasilane nurtem Kumieli, której wody płynęły wykopanym wzdłuż drogi kanałem. W dobie elektryczności, kanał zakopano, a pracę młynów zasilał prąd.

Ulica Traugutta niegdyś stanowiła jedną całość z ulicą 1 Maja, a od XIX wieku również ulicą Moniuszki. Do 1782 roku nosiła nazwę Mühlendamm czyli Grobla Młyńska, później zaś Äusserer  Mühlendamm – Zewnętrzna Grobla Młyńska w odróżnieniu od Grobli Wewnętrznej, jak nazywano ul. 1 Maja. Przez wieki imię jej nawiązywało, jak łatwo się domyślić, do położonych wzdłuż Kumieli młynów. Swego czasu było ich cztery w samym mieście i dziewięć poza jego granicami. Po wojnie Grobli Młyńskiej nadano nazwę upamiętniającą bohatera powstania styczniowego – Romualda Traugutta.

Do początku XIX stulecia na ulicy Traugutta stały dwa młyny – Wyższy (Obermuhle) bliżej centrum i Młyn na Nędznym Kącie. Ten ostatni został zamieniony na dwa wspomniane na wstępie obiekty.

Po wojnie przez jakiś czas budynki czerwonej cegły nadal pełniły swoją historyczną rolę. Młyn spod numeru 48 stanowi dziś własność prywatną. W drugim obecnie funkcjonuje otworzona niedawno restauracja „Stara Karczma”. Na przełomie XX i XXI wieku mieścił się tu sklep i hurtownia artykułów papierniczych.

Na starej fotografii widzimy, że przy młynie spod 43 istniał dawniej dobudówka, pełniąca zapewne rolę domu młynarza.Spacerując w kierunku Parku Dolinka niejednokrotnie widzieliśmy ślady jego fundamentów.

Wartki nurt niepozornej „Dzikuski” nie napędza już kół młyńskich, lecz odrestaurowany młyn z pięknie zaaranżowanymi wnętrzami jest dziś wspaniałą ozdobą nie tylko okolicy, lecz całego miasta.

Na zdjęciu sprzed czterdziestu lat uchwycono nie tylko stare młyny, lecz również fragment Parku Dolinka, starej zabudowy ul. Traugutta i nowych bloków przy ul. Władysława IV. Podczas prowadzonych od dłuższego czasu prac, na rzece Kumieli postawiono nowy, urokliwy mostek, który obecnie dość znacząco kontrastuje ze starym mostkiem po lewej. Wszystko sie zmienia, dlatego warto dokumentować wygląd miasta na każdym jego etapie. Fotografie będą cenną pamiątką tego, co w niedalekiej przyszłości może należeć już do historii.